Hệ thống đèn chiếu sáng trong nhà hiện nay chủ yếu dùng đèn led. Nguyên nhân chính là tăng tính thẩm mỹ và tiết kiệm khi sử dụng. Nhưng làm sao để ánh sáng phân bổ đều, không quá sáng và cũng không quá tối tránh ảnh hưởng đến thị lực? Bài viết Hướng dẫn tính số lượng đèn LED trong phòng sau đây của Xây dựng Thăng Long sẽ chia sẻ với các bạn cách tính số lượng đèn led trong phòng mà bạn cần biết để không bị lãng phí điện năng nhưng vẫn đáp ứng được nhu cầu sử dụng của mọi thành viên trong gia đình.
1. Vì sao phải tính số lượng đèn led trong phòng
Việc đầu tiên trong thiết kế ánh sáng trong nhà là tính toán số lượng đèn led cần lắp, Lý do là nếu bạn sử dụng quá nhiều đèn led trong một căn phòng sẽ gây ra một số bất lợi như sau:
- Làm mất thẩm mỹ, nếu số lượng đèn LED quá nhiều ở trên trần nhà, việc này chắc chắn sẽ làm xấu trần nhà.
- Khó bố trí các thiết bị khác như: điều hoà, quạt hút, đèn trang trí …
- Gây lãng phí. Sẽ tốn dây điện hơn, tốn điện hơn, tốn tiền hơn. Nếu bạn lắp ít đèn led mà vẫn đủ ánh sáng cần thiết thì chả có lý do gì lại lắp số lượng nhiều hơn.
2. Các nguyên tắc khi tính số lượng đèn led cho mỗi phòng
Yếu tố ảnh hưởng đến số lượng đèn mỗi phòng là tiêu chuẩn độ rọi, cách bố trí đèn led sao cho hợp lý nhất.
2.1 Nguyên tắc thiết kế bố trí đèn led
Thiết kế bố trí đèn led là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến cách tính số lượng đèn trong phòng, để bố trí đèn led hợp lý chúng ta cần căn cứ các nguyên tắc sau :
- Lưu ý màu sơn tường: Nếu sơn tường màu tối bạn nên sử dụng nhiều đèn led hơn và ngược lại, khi chọn ánh sáng cần có sự hòa hợp với màu sơn của tường. Lưu ý cho bạn là, ánh sáng trắng sẽ giúp giữ nguyên màu sơn tường.
- Một công tắc không lên sử dụng cho quá nhiều bóng. Nhằm mục đích chủ động hơn trong việc bật/tắt các thiết bị mà vẫn đảm bảo tiết kiệm chi phí một cách tối đa. Theo kính nghiệm của Xây dựng Thăng Long thì tối đa lên để 6 bóng/ 1 công tắc. Trừ trường hợp bất khả kháng.
- Mỗi không gian trong nhà sẽ có chức năng riêng, do đó hệ thống đèn led chiếu sáng cũng sẽ khác nhau. Vì vậy, mỗi không gian, vị trí trong ngôi nhà của bạn sẽ phù hợp với những mẫu đèn led có công suất và độ rọi khác nhau.
2.2 Tuân thủ tiêu chuẩn về độ rọi của đèn led
2.2.1 Độ rọi là gì
- Độ rọi là đơn vị thể hiện mật độ năng lượng ánh sáng tính trên đơn vị diện tích m2.
- Độ rọi và sự phân bố độ rọi trong không gian trong nhà sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến thị giác. Chỉ khi thị giác được thoải mái thì các hoạt động trong sinh hoạt mới được diễn ra bình thường. Khi độ rọi không được đảm bảo sẽ làm cho thị giác không được thoải mái. Đồng thời gây nên trạng thái stress cho thị giác.
2.2.2 Bảng tiêu chuẩn về độ rọi của đèn led
Môi trường chiếu sáng trong nhà có nhiều khu vực khác nhau, như phòng ngủ, phòng bếp, phòng khách… Mỗi khu vực sẽ mức tiêu chuẩn độ rọi khác nhau. Chính vì thể Xây dựng Thăng Long đã tổng hợp bảng yêu cầu độ rọi cho từng không gian chiếu sáng trong nhà dưới đây:
| STT | Không gian chiếu sáng | Độ rọi yêu cầu (LUX) |
| 1 | Phòng khách | >= 300 |
| 2 | Phòng ngủ | >= 100 |
| 3 | Phòng bếp, phòng ăn | >= 500 |
| 4 | Hành lang, cầu thang | >= 100 |
Bảng yêu cầu độ rọi của từng không gian chiếu sáng trong nhà theo tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà có thể thay đổi tùy thuộc vào nhu cầu chiếu sáng của người sử dụng. Nhưng nhìn chung đây là bảng tiêu chuẩn độ rọi tốt nhất đảm bảo thị giác người sử dụng.
2.3 Tiêu chuẩn chỉ số hoàn màu chiếu sáng trong nhà
2.3.1 Chỉ số hoàn mầu là gì
- Chỉ số hoàn màu là chỉ số thể hiện độ trung thực của màu sắc.
- Thang đo chỉ số hoàn màu là từ 1 – 100. Chỉ số hoàn màu càng cao càng chứng minh được sự chân thực của sự vật được ánh sáng của đèn chiếu đến.
2.3.2 Nguyên tắc của chỉ số hoàn mầu trong thiết kế ánh sáng
Nếu tiêu chuẩn độ rọi chiếu sáng trong nhà của mỗi khu vực cần chiếu sáng trong nhà là khác nhau thì chỉ số hoàn màu của các khu vực này là giống nhau.
- Tất cả các không gian cần chiếu sáng trong nhà đều phải đảm bảo Ra >= 80.
- Để đảm bảo sức khỏe cho đôi mắt, bộ y tế cũng đã khuyến cáo không nên sử dụng đèn có chất lượng ánh sáng < 80.
- Đối với hệ thống chiếu sáng trong nhà cũ như đèn sợi đốt, đèn dây tóc, đèn compact có chỉ số hoàn màu < 80. Đây là một trong những nhược điểm về chất lượng ánh sáng của đèn truyền thống. Hệ thống thiết bị chiếu sáng mới đèn Led, áp dụng công nghệ tiên tiến. Chúng cho chỉ số hoàn màu > 85.
2.4 Lựa chọn màu sắc ánh sáng
Lựa chọn màu sắc ánh sáng đèn led phù hợp với không gian là điều mà tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà hướng đến.
Bảng màu sắc ánh sáng gồm có 03 ánh sáng chính:
| STT | Nhiệt độ màu | Màu sắc ánh sáng |
| 1 | Thấp hơn 3300k | Trắng ấm |
| 2 | 3300 ~ 5300k | Trắng trung tính |
| 3 | Lớn hơn 5300k | Trắng lạnh |
Lựa chọn màu sắc ánh sáng phải đảm bảo 03 yếu tố:
- Màu sắc sơn tường trong nhà. Nếu dùng ánh sáng trắng sẽ giúp giữ nguyên màu sắc của sơn tường. Sử dụng ánh sáng vàng sẽ khiến cho màu sơn tường vàng trở nên nhạt hơn, màu xanh lá thì sẽ bị xỉn màu đi. Còn đối với ánh sáng xanh sẽ giúp cho màu sơn tường chuyển sang màu tông lạnh.
- Tùy từng khu vực khác nhau trong nhà sẽ có yêu cầu chiếu sáng khác nhau nên cần chọn màu sắc sáng khác nhau. Ví dụ phòng khách sẽ yêu cầu ánh sáng trắng, phòng ngủ sẽ yêu cầu ánh sáng vàng để tạo cảm giác cho đôi mắt, kích thích giấc ngủ sâu hơn.
- Sở thích của khách hàng. Khách phong cách hiện đại có thể dùng màu trắng, hoặc theo phong cách cổ điển có thể dùng màu trắng ấm.
Lựa chọn màu ánh sáng phù hợp với không gian chiếu sáng trong nhà sẽ giúp làm nổi bật không gian chiếu sáng. Đồng thời tạo cảm giác thoải mái cho người sử dụng.
2.5 Mật độ công suất
Đơn vị tính mật độ công suất là w/m2. Lưu ý:
- Mật độ công suất sử dụng để đáp ứng tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà về nhu cầu sử dụng năng lượng có hiệu quả. Việc sử dụng công suất quá cao so với nhu cầu sẽ gây tốn điện.
- Ngược lại sử dụng công suất thấp so với nhu cầu sẽ dẫn đến hiện tượng thiếu ánh sáng.
Bảng tính mật độ công suất với từng không gian trong nhà:
| STT | Không gian chức năng | Mật độ công suất (w/m2) |
| 1 | Phòng khách | <= 13 |
| 2 | Phòng ngủ | <= 8 |
| 3 | Phòng bếp, phòng ăn | <= 13 |
| 4 | Hành lang, cầu thang, ban công | <= 7 |
| 5 | Tầng hầm | – |
Trong quá trình tính toán số lượng đèn led trong nhà cần có sự kết hợp hài hòa giữa tiêu chuẩn độ rọi chiếu sáng trong nhà; tiêu chuẩn chỉ số hoàn màu; màu sắc ánh sáng và mật độ công suất đèn.
3. Tiêu chuẩn chiếu sáng của các khu vực trong nhà
3.1 Tiêu chuẩn chiếu sáng trong sản xuất trong nhà
3.1.1 Yêu cầu chiếu sáng
- Độ sáng của xưởng sản xuất có ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực của công nhân. Sau đó là ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lao động.
- Thiết kế ánh sáng vừa đủ, không gây chói và tiết kiệm đó là tiêu chí mà hệ thống chiếu sáng sản xuất trong nhà đặt lên hàng đầu.
- Không phải cứ lắp đặt thật nhiều hệ thống đèn là đã đáp ứng được tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà của xưởng sản xuất. Mà cần có sự tính toán, thiết kế kỹ lưỡng. Đòi hỏi có sự tham gia của đội ngũ am hiểu về đèn mới có thể làm được hiệu quả.
3.1.2 Tiêu chuẩn chiếu sáng cho nhà xưởng sản xuất
| STT | Không gian chức năng | Độ rọi (LUX) | Chỉ số hoàn màu |
| 1 | Kho | >= 100 | >= 60 |
| 2 | Khu vực, kiểm tra, phân loại sản phẩm | >= 500 | >= 80 |
| 3 | Khu vực chung của nhà máy | >= 200 | >= 80 |
| 4 | Khu vực sản xuất của nhà máy | >= 300 | >= 80 |
| 5 | Khu vực nhà vệ sinh | >= 200 | >= 80 |
3.2 Tiêu chuẩn chiếu sáng văn phòng làm việc
3.2.1 Yêu cầu chiếu sáng phòng làm việc
- Yêu cầu chiếu sáng văn phòng nơi làm việc cũng tương tự như yêu cầu chiếu sáng sản xuất trong nhà. Làm thế nào để vừa cung cấp đủ ánh sáng, chất lượng ánh sáng phải đạt tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà và làm thế nào để hệ thống chiếu sáng tiết kiệm điện năng.
- Chiếu sáng văn phòng với một mức ánh sáng hợp lý sẽ đem lại rất nhiều hiệu quả. Tạo cho nhân viên cảm giác thoải mái và đạt hiệu quả năng suất làm việc tốt nhất. Ánh sáng văn phòng quyết định đến năng suất lao động của nhân viên. Từ đó là động lực để phát triển công ty.
3.2.2 Tiêu chuẩn chiếu sáng văn phòng nơi làm việc
Các bạn có thể dựa vào bảng tiêu chuẩn chất lượng ánh sáng trong tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà dưới đây để làm cơ sở thiết kế chiếu sáng.
| STT | Không gian chức năng | Độ rọi yêu cầu |
| 1 | Văn phòng làm việc | > 400 |
| 2 | Sảnh, phòng đợi | 200 |
| 3 | Nhà bảo vệ | 200 |
| 4 | Hành lang cầu thang | 100 |
| 5 | Thang cuốn | 150 |
3.3 Tiêu chuẩn chiếu sáng trong lớp học
3.3.1 Yêu cầu ánh sáng trong lớp học
- Tạo ra không gian chất lượng ánh sáng đạt chuẩn an toàn đối với thị lực luôn là ưu tiên hàng đầu trong chiếu sáng lớp học. Khi mà thực tế hiện nay có đến 60% học sinh bị cận. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập của học sinh.
- Để đánh giá chất lượng ánh sáng của lớp học đã có các công trình khảo sát chất lượng ánh sáng. Kết quả cho thấy phần lớn các hệ thống chiếu sáng trong lớp học chưa đảm bảo được chất lượng. Đây là một trong những nguyên nhân tác động đến tỷ lệ cận thị của học sinh Việt Nam.
- Chính vì thế để bảo vệ đôi mắt của các em học sinh chúng ta cần phải xây dựng hệ thống chiếu sáng trường học đạt chuẩn. Làm sao vừa đảm bảo chất lượng ánh sáng đồng thời đảm bảo tính thẩm mỹ và tiết kiệm.
3.3.2 Tiêu chuẩn ánh sáng
| STT | Không gian chức năng | Độ rọi | Hệ số chói lóa | Chỉ số hoàn màu |
| 1 | Phòng học | >= 300 | 19 | >= 80 |
| 2 | Phòng thí nghiệm, thực hành | >= 500 | 19 | >= 80 |
| 3 | Bảng đen | >= 500 | 19 | >= 80 |
| 4 | Phòng thể dục thể thao (bể bơi) | >= 300 | 22 | >= 80 |
| 5 | Hành lang, sảnh, ban công, cầu thang | >= 100 | >= 80 | |
| 6 | Nhà vệ sinh, phòng tắm | >= 200 | 25 | >= 80 |
3.4 Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà hàng khách sạn
3.4.1 Yêu cầu ánh sáng nhà hàng khách sạn
- Đối với nhà hàng, khách sạn thì hệ thống chiếu sáng là một phần không thể thiếu. Nó giúp tôn lên vẻ sang trọng cho nhà hàng và tạo điểm nhấn ngay từ ánh mắt đầu tiên khi khách hàng bước chân đến nhà hàng.
- Mỗi khu vực của nhà hàng sẽ đòi hỏi cách bố trí và chất lượng ánh sáng khác nhau. Vì thế đòi hỏi người thiết kế chiếu sáng không gian nhà hàng khách sạn cần phải tinh tế và am hiểu về đèn chiếu sáng.
- Giải pháp chiếu sáng tốt nhất cho nhà hàng, khách sạn đó là sử dụng đèn led. Chỉ có sử dụng đèn led mới có thể tạo ra các dải ánh sáng vừa chân thực lại không kém phần huyền bí cho không gian. Không những thế dùng đèn led còn giúp nhà hàng tiết kiệm được điện năng tiêu thụ tối đa.
3.4.2 Tiêu chuẩn ánh sáng chiếu sáng nhà hàng khách sạn
- Nhà hàng khách sạn có nhiều không gian khác nhau. Chính vì vậy yêu cầu về chất lượng ánh sáng của mỗi khu vực là khác nhau.
- Bảng tiêu chuẩn chất lượng ánh sáng của từng khu vực
| STT | Không gian chức năng | Độ rọi | Chỉ số hoàn màu (Ra) |
| 1 | Nhà hàng, phòng ăn, phòng chức năng | >= 200 | >= 80 |
| 2 | Phòng họp | >= 500 | >= 80 |
| 3 | Bàn tiếp tân, khu vực để hành lý cần khuân vác | >= 300 | >= 80 |
| 4 | Nhà bếp | >= 500 | >= 80 |
| 5 | Hành lang | >= 100 | >= 80 |
| 6 | Nhà vệ sinh, rửa mặt | >= 200 | >= 80 |
| 7 | Tầng hầm để xe | >= 75 | >= 40 |
4. Công thức tính toán chiếu sáng trong nhà
Sau khi đã hiểu hết yêu cầu trong bộ tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà thì việc tính toán chiếu sáng, phân tích hệ thống chiếu sáng nhân tạo trong nhà có lẽ cũng không quá khó khăn đối với chúng ta.
4.1 Tính tổng ánh sáng cần dùng trong tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà
- Công thức tính tổng ánh sáng cần dùng (lumen) = Độ rọi tiêu chuẩn (Độ rọi lấy theo tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà đã quy định với từng khu vực – đơn vị LUX) * Diện tích căn phòng.
- Ví dụ. Tính tổng công suất cần dùng cho phòng học có diện tích là 30m2. Tổng lượng ánh sáng = 300 (Tiêu chuẩn độ rọi của phòng học trong tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà) * 30 = 9.000 (lumen)
4.2 Tính tổng công suất cần dùng trong tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà
- Công thức tính tổng ánh sáng (w) = Tổng lượng ánh sáng : Quang thông của đèn
- Từ việc tính được tổng công suất cần dùng bạn sẽ đối chiếu được với mật độ công suất cần dùng trong tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà đã hợp lý chưa. Nếu chưa hợp lý cần phải có sự điều chỉnh lại.
- Ví dụ. Mức quang thông trung bình của đèn led là 100 lm/w. Tổng số công suất cần dùng cho phòng học = 9.000 : 100 = 90 w
4.3 Tính số lượng đèn cần dùng cho chiếu sáng trong nhà trong tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà
- Công thức tính số lượng đèn cần dùng = Tổng công suất cần dùng : Công suất/1 bóng đèn.
- Giả sử chúng ta dùng đèn đèn led panel có công suất là 20w. Vậy số bóng đèn cần dùng = 90 : 20 xấp xỉ 5 bóng đèn.
- Như thế nếu chúng ta có ý định sử dụng đèn panel có công suất là 20w cho phòng học có diện tích 20m2 thì chúng ta cần lắp đặt 5 bóng đèn. Với 5 bóng đèn led panel có thể hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu chiếu sáng.
Để có được mô hình chiếu sáng trong nhà đạt hiệu quả cao không hề khó. Nhưng chúng ta cần nắm được các tiêu chí mà tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà đã đề ra. Chỉ khi hiểu được những tiêu chí đó muốn gì thì chúng ta mới có thể đáp ứng được. Từ đó cải thiện hệ thống chiếu sáng trong nhà hoàn hảo hơn.
5. Cách tính số lượng đèn led trong phòng
Để số lượng đèn led trong phòng được phân bố hợp lý với công năng sử dụng thì bạn cần tính số lượng chiếu sáng một cách hợp lý để tránh gây lãng phí điện năng tiêu thụ.
5.1 Cách 1: Tính theo công thức
Đầu tiên bạn cần tính tổng lượng ánh sáng cần dùng.
- Lm = diện tích mặt bằng x tiêu chuẩn quang thông : đơn vị diện tích
- Số công suất cần dùng được tính theo công thức
- Tổng công suất = Tổng lượng ánh sáng cần dùng : hiệu suất phát quang của đèn
- Một lưu ý cho bạn hiệu suất phát quang của đèn là số quang thông phát ra trên số đơn vị là Lumen/watt và đèn led thông thường có hiệu suất phát quang dao động từ 80-130 Lm/w, do đó bạn cần chọn hiệu suất bất kỳ để tính số công suất cần dùng, từ đó chọn loại đèn có công suất và hiệu suất phù hợp, từ đó lấy cơ sở để tính số bóng đèn cần dùng.
Số đèn cần dùng cho một không gian được tính theo công thức sau:
Số bóng đèn = Tổng công suất/công suất của 1 bóng đèn
5.2 Cách 2: Tính theo độ rọi tiêu chuẩn
Nếu bạn có các chỉ số như độ rọi tiêu chuẩn, diện tích phòng, quang thông lumen thì đây là công thức tính số đèn cần dùng đơn giản nhất.
Số đèn cần dùng = (Độ rọi lux * diện tích)/lumen
- Trong đó : Diện tích phòng = chiều dài x chiều rộng
- Độ rọi tiêu chuẩn được tính dựa trên tiêu chuẩn quốc gia về chiếu sáng
- Quang thông lumen là thông số kỹ thuật của đèn.
5.3 Cách 3: Dùng phần mềm tính toán số lượng đèn
Với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ, các phần mềm tính toán chiếu sáng cũng lần lượt ra đời để đáp ứng nhu cầu sử dụng:
- Phần mềm thiết kế tính toán chiếu sáng CALCULUX
- Phần mềm chiếu sáng tính toàn chiếu sáng DIALUX
- Phần mềm chiếu sáng Luxinco
- Phần mềm chiếu sáng Visual Lighting
Bài viết hơi dài, nhưng ngược lại là khá chi tiết của Xây dựng thăng long về cách tính số lượng bóng đèn led trong phòng, mong rằng với những thông tin mà chúng tôi cung cấp bạn có thể tính toán và lắp đặt được số bóng đèn trong phòng một cách hợp lý nhất.
Chúc các bạn thành công.
Xem thêm: Cách kiểm tra aptomat chống giật chuẩn nhất
Qua bài viết: Hướng dẫn tính số lượng đèn LED trong phòng nếu vẫn còn thắc mắc hoặc cần tư vấn, hỗ trợ. Quý khách vui lòng liên hệ theo thông tin dưới đây:
Thiết kế một cuộc sống đẳng cấp hơn
Zalo: 0976 067 303
Email: thicongxaydung24h@gmail.com
Cám ơn bạn đã theo dõi bài viết! Vui lòng chia sẻ bài viết nếu bạn thấy thông tin ở trên sẽ hữu ích với nhiều người.
Chúc bạn buổi chiều tốt lành!
